Nefsi Emmare ve Hayvanlar
Nefsi Emmare ve Hayvanlar
Uşşâkî Şeyhî Sıddîk Nâci Eren Efendi’nin eserlerinde Üstadı Bekir Sıdkı Visali Hazretlerinin seyr-i süluk yolunu tarifi, nefs-i emmare ve sıfatları bölümünde şöyle anlatıyor:
Nefs-i-Emmarede olan, kişinin iç alemindeki sıfatı eti yenmeyen muzur ve vahşi hayvanlardan olduğu Arifi billah ve Ehlullah’ın malumudur.
Bir kişinin rüyasında gördüğü hayvanlar ve sıfatları :
Akreb azap, başkasına haksız yere eziyet etmek ; nifak, düşmanlık ve soğukluktur.
Aslan, zulüm, tekebbür , kin ve kibirdir.
At, sûfînin iç dünyasıdır.
Ayı (pars) öfke ve kendini beğenmek (ucb) ; bir şeye zarar vericilikdir. Gazab eden.
Boğa, çok yemek ve içmekdir.
Çekirge, havâtır-ı şeytaniye ve bozuk fikirler
Deve, kin ,buğz , haset ve katilliktir.
Domuz (hınzır) haram kazanma ve eşini kıskanmamak ; haram, dünya sevgisi, cinsel arzu ve ehlullahtan gâfil olmaktır.
Eşek arısı, faydasız iş tutmak, havâtır-ı şeytaniye ve bozuk fikirlerdir.
Eşek, şehvet çokluğu, inat, yemeğe ve cinselliğe düşkünlük ve Allah yolunda tembelliktir. Yarar sağlamayan bir işe (yere gitmek) başlandığına ya da başlanacağına yorumlanır.
Eti yenilen hayvan, nefsin mubah olan işlere yönelmesidir.
İnek, çok yemektir.
Fare, halktan gizli ancak Hakk’a malum olan meşru olmayan şeye mübaşeret sıfatıdır. Nefsani arzuların peşinde koştuğu anlaşılır.
Fil, kendini beğenmedir/ucub.
Kaplan, zulüm, tekebbür , kin ve gazaptır.
Karınca, hırstır.
Katır Dünya Sevgisi, yalan, cinsel arzu ve haram yemektir.
Keçi, havâtır-ı şeytaniye ve bozuk fikirlerdir.
Kedi (Yılan, çıyan) , nifaktır. Nankörlük . Basit şehvet sahibi .
Koyun Çok yemektir
Köpek, öfke, cimrilik ve kendini beğenmedir. Gazab, kalp kırıcıdır
Kurt, hasettir. (kurt ve çakal ) , haram yemeğe ve yahut haram kazanmaya,
Maymun Gammazlık, şiddetli cimrilik ve gıybettir. İki yüzlülük, münafıklık ve koğuculuk sıfatıdır.
Pire, bit ve benzeri haşere dinen mekruh kılınan şeylerin irtikab edildiğine delalet eder.
Sığır (kara veya Su-Camız ), çok yemek ve içmektir.
Serçe Şekâvettir (Kötülük), haydutluk .
Tavşan (Sansar), gaflettir.
Tilki, tezvir (kötü söz, yalan), ara bozma ve hiledir.
Yarasa (Kötü söz ve yalan) ve hiledir. İnat ve Hakk’ı örtmek ve Hakk’ı görmemektir.
Yırtıcı hayvanlar, zulüm, kin ve kibirdir
Yırtıcı Kuşlar (tavşancıl, akbaba , kartal) cehalet
Yılan, (çıyan ve akrep ) Nifak, düşmanlık ve soğukluktur. Fitne ve fesat doğuran dilin sıfatıdır ve bahil, cimriliğe işarettir.
Uşşâkî Şeyhî Sıddîk Nâci Eren Efendi’nin kitaplarında ve Halveti yolunda Nefsi Emmare ile ilgili eserlerde belirtilen hayvani sıfatları aktarmaya çalıştık .
Kaynaklar:
- 1-Sıddık Naci Eren Efendi Kalplerin Anahtarı syf .357-359
- 2-Sıddık Naci Eren Efendi İbadet Ahlak ve Adab syf. 277-278
- 3-Sıddık Naci Eren Efendi Cennet Yolu syf. 211- 212
- 4-Halvetiyye Geleneğinde Etvar-ı Seba / Nefsin Mertebeleri İsa Çelik Birol Yıidırım
- 5-Tasavvuf Eğitiminde Etvar-ı Seb’a Metodu Muhiddin Usta Tezi 2015
- 6-Niyazi-i Mısri’nin “Etvar-ı Seb’a” Adlı Risalesi’nde Seyr ü Süluk’un Evrelerinde Görülen Rüya / Vakıat Muharrem Çakmak
- 7-Uşşakilerde Etvar-ı Seb’a Yüksek Lisans Tezi Fatma Şengül İstanbul, 2009
- 8-Cemal Halvetî (ö. 899/1494)’nin Etvâr-ı Seb‘a Anlayışının Sûfî Psikolojisi Açısından Tahlili İbrahim Işıtan
- 9-Cemâl-i Halvetî’nin Esrâr-ı Garîbe Adlı Mesnevisinin Halvetiyye’deki Etvâr-ı Seb’a
Yazma Geleneği Açısından Değerlendirilmesi Şerife Ağarı - 10-Bîr Edebî Tür Olarak Atvâr-iSeb’a ve Manzum İki Örneği İlyas Kayaokay İslâmî İlimler Dergisi, Yıl 14, Cilt 14, Sayı 2, Güz 2019 (115/140)
- 11-Halveti Azizlerinin Etvar-ı Seb’a Risaleleri Fatih Yıldız Büyüyen Ay yayınları